De Doelen is een rijksmonument: voor Kraaijvanger architects als erfenis van de oprichters van het bureau, een cultureel monument van de Rotterdamse wederopbouw en een muzikaal monument voor musici uit de hele wereld. De uitdaging voor Kraaijvanger is sinds 1966 om de veelzijdigheid en levendigheid van het prestigieuze concert- en congresgebouw te bewaren.

De Doelen mag met zijn klassieke symmetrie en rijkdom aan steensoorten ogen als een echte muziektempel, het ontwerp is voornamelijk op technische en functionele uitgangspunten gebaseerd. Het gebouw is als een vrijstaand, open bouwblok ontworpen. De opengewerkte sobere schermgevel en het rijke, robuuste marmeren interieur vormen een opvallend contrast. Er zijn twee zalen waarvan de koperen daken door het platte dak steken. De grote en kleine zaal op de eerste verdieping zijn omgeven door foyers. De begane grond bestaat uit een grote centrale hal met garderobes en publieksruimtes, winkels en restaurants aan drie zijden.

Midden jaren negentig voorzag Jan Hoogstad De Doelen van een nieuw bouwdeel aan de Kruispleinzijde, waarin congresfuncties en de Hogeschool voor Muziek en Dans zijn ondergebracht. Via een nieuwe entree aan het Kruisplein zijn de congreszalen op het dak te bereiken. In 2000 was de uitbreiding klaar en de beleving van De Doelen als autonoom gebouw voorgoed verdwenen.

Wat is gebleven is de geroemde akoestiek. Onder leiding van de befaamde akoesticus P.A. de Lange zijn in het oorspronkelijke ontwerp op de zijwanden van de grote zaal zigzagpatronen in hout en natuursteen aangebracht. Maar de oorspronkelijke sfeer werd als hard en ongenaakbaar ervaren en de theater- en lichttechniek waren naar meer dan 40 jaren gedateerd.

Om de akoestiek te optimaliseren is een geheel nieuw plafond aangebracht, inclusief alle benodigde technische functies en luchtinstallaties. De stoelen dragen nu bij aan comfort en de akoestiek en de loges zijn aangepast.

Bij sommige evenementen is de grote zaal niet geheel uitverkocht; het nieuwe lichtplan van de zaal biedt de mogelijkheid sommige gedeeltes van de zaal optisch af te schermen om het gevoel van een ‘half’ lege zaal te voorkomen.

Een belangrijke ingreep is de omkering van de luchtinstallaties. In de oorspronkelijke zaal werd verse lucht vanuit het plafond de zaal ingebracht en afgezogen door vloerroosters onder de stoelen. Nu wordt de lucht door vloerroosters de zaal ingeblazen en met spleten in de koven van het plafond afgezogen. Het resultaat: een betere algehele ervaring in de nieuwe zaal.

Met de recente vernieuwing van het stationsplein als representatieve toegang tot de stad hebben De Doelen en Kraaijvanger de kans gekregen om de verrommeling van de commerciële plint tegen te gaan.

Het aankomende rijksmonument heeft een facelift gekregen waarbij op basis van de oude bouwtekeningen het ritme en de detaillering van de historische raampartijen aan de Schouwburgzijde met zorg, aandacht en precisie zijn hersteld.

Alles om een eigentijdse sfeer te realiseren die past bij ‘een avondje uit’, uiteraard zonder de eigenheid en de bijzondere kwaliteiten – waaronder de akoestiek - aan te tasten.

Kraaijvanger heeft de transparantie en zichtbaarheid verbeterd maar vooral ruimte gecreëerd voor eigentijdse horecavoorzieningen die aansluiten bij het karakter van het concertgebouw. De verschillende functies zijn flexibel en transparant met elkaar verbonden, zodat de ruimte zich kan aanpassen aan de uiteenlopende evenementen die inmiddels in het gebouw plaatsvinden.

De moderne vertaalslag is subtiel in de geest van het oorspronkelijke ontwerp van de Doelen uitgevoerd. De historische, ranke zwarte stalen puien waren oorspronkelijk voorzien van enkel glas. Met de hedendaagse detaillering en bouwfysische eisen hebben wij een aluminium profiel ontworpen dat zo dicht mogelijk de maatvoering van het origineel benadert.

De oorspronkelijke, hermetisch gesloten kassaruimte is veranderd in een gastvrij, open baliemeubel en uitgevoerd in Arabescato marmer dat uit het bestaande marmeren ‘tapijt’ oprijst. De introverte foyer is met flexibele uitschuiftribunes en een nieuw lichtplafond getransformeerd tot een multifunctionele ruimte die voor educatie, concertintroducties, lezingen en ontvangsten ingezet wordt.

De commerciële horecafuncties zijn flexibel te gebruiken voor evenementen in het concertgebouw en bieden met levendige terrassen aangename, stedelijke verblijfsgebieden.

Ook na meer dan 50 jaar vormen binnenkant en buitenkant van de Doelen een wonderlijk contrast. Maar in de tussentijd is er veel veranderd: de rode loper van de cultuurtempel is niet meer alleen naar binnen maar ook naar buiten gericht. En de verandering gaat door, zo ontwerpen wij nu bijvoorbeeld het groene dak van de Doelen.