Kraaijvanger

“Op 20 januari 2016 werd de eerste gerealiseerde en inmiddels bewoonde HUB in het Rotterdamse Zomerhofkwartier getoond aan het publiek. Het ontwerp van David Hess is mooi en overtuigend. Je zou er zo in -- nee: méé willen wonen. Maar de gedachte aan de motieven achter het project en de mogelijkheden van een verdere ontwikkeling lieten me niet meer los.

Moeten we de kansen van deze kleine geprefabriceerde unit waarin alle comfortfuncties van een woning zijn geconcentreerd niet in een veel breder perspectief zien? Is dit niet de ontbrekende schakel in de transitie van het hebben of huren van woonruimte naar het afnemen van wooncomfort?

Want het concept is interessant: het scheidt bezit van gebruik en comfort, en optimaliseert die twee laatste. Je least een HUB die gefinancierd wordt door de leveranciers: de makers, maar ook het energiebedrijf, de afvalverwerker, provider en –wie weet—spotify, google en eigenlijk iedereen die jou voor de HUB diensten levert. Je kunt op het huidige ontwerp nog eindeloos veel toevoegen: een bed-HUB is er al. Maar een binnentuin-HUB voor eigen groenten zou leuk zijn, of een zonne-HUB met PV panelen en een powerwall, of een techno-HUB met alle technische voorzieningen.

In Cobouw (11 december 2015) schrijft Ronald Rovers dat de architect industrieel ontwerper wordt. Ik vraag met dat af: er zal toch altijd de noodzaak blijven van een ruimtelijke compositie voor een vaak complex programma, en van het verbinden met de stad (of de natuur) met het interieur. Er zal een hang blijven naar expressie, naar onderscheidende gebouwen. Niet alles is, kortom, in een neutrale container te stoppen. Maar het is zeker een belangrijke tendens.

Denk aan CitizenM hotels: een inspirerende hippe ‘third space’ met een massa kleine comfortcontainers er bovenop. En het is tevens een waarschuwing: de bouw loopt weer eens achter. Voor de prijs van een koelkast (een geïsoleerde ruimte met twee deuren en flink wat techniek) krijg je in de bouw nog niet eens één deur. Alleen door te prefabriceren en het integreren van functies en diensten is die achterstand in te halen. Waarbij niet het bezit, maar gebruik leidend is.

Dit betekent waarschijnlijk ook dat de architectuur twee richtingen opgaat: die van een ‘haute-couture’ van speciale projecten, duur, eenmalig en bijzonder. En die van slimme massaproducten, die een optimaal comfort geven voor weinig geld, en waar je zelf het leven in blaast.

Wie weet is de HUB wel een gamechanger in die laatste categorie. Geprefabriceerd, te hergebruiken en zeer efficiënt te maken, zeker als de aantallen groter worden. En met één prijs per maand voor alles dat je afneemt. Een ruimtemaker die net als je smartphone af en toe wordt ge-updatet. Een duurzaam instrument, dat voor grote groepen betaalbaar is. En dat je een nieuw inzicht geeft in wat je echt nodig hebt om comfortabel te kunnen wonen.”

Dirk Jan