© Ronald Tilleman_20220615-0057 small.jpg

Campus Porteum Lelystad

Opgave

De organisatie van kleinschaligheid

De opgave voor Campus Porteum in Lelystad was er één in de categorie ‘too big to fail’. Al het toekomstig middelbaar onderwijs moest op deze locatie in de Rietlanden samenkomen.

Hoe combineer je de onvermijdelijk grote schaal van de opgave met de wens begrijpelijke, herkenbare en beheersbare eenheden te realiseren? Hoe vind je de juiste balans in expressie tussen eenheid en diversiteit? En hoe kun je de campus optimaal laten profiteren van het mooie, omringende landschap?

27.500 m² aan middelbaar onderwijs

3.800 leerlingen

in alle categorieën van VMBO tot HAVO-VWO

Rondgang door het voorlopige campusontwerp. Deze video geeft een indruk van de campus voor oplevering in 2021. Op het moment dat de video werd gemaakt, werkten we nog aan het interieurontwerp.

Grote vragen die ook nog een binnen de kaders van huidige en toekomstige onderwijsvernieuwingen in de gebouwen beantwoord dienden te worden: een mix van grote en kleine ruimten, open en gesloten, met eenheden (deelscholen) van ca. 250 leerlingen. Technisch gesproken moest Campus Porteum een energieneutrale school worden (EPC < 0) en een gezonde omgeving bieden, volgens de principes van Cradle-to-Cradle en Frisse Scholen.

Er is een mooie leeromgeving gemaakt en door de verschillende gebouwen is er sprake van kleinschalig onderwijs. Leerlingen hebben hun eigen gebouw met hun eigen lokalen, met hun eigen docenten, hun eigen conciërge en hun eigen pauzeruimte.

Barry Lommen, bestuurder van de Stichting Voortgezet Onderwijs Lelystad (SVOL)

Het cultuurgebouw is een icoon op de campus, bij de toegangen naar het HAVO/VWO-gebouw en dat van het VMBO. De 6 schooldelen liggen aan een elliptische ring in het landschap, met hun entrees aan een verhoogde omloop.

Concept

Eenheid in diversiteit

Het geheim van een goede oplossing was in de titel van het project besloten: de 'campus' is een concept dat in Lelystad kan uitgroeien tot een voorbeeldproject. De campus (Latijn voor ‘veld’) heeft twee belangrijke kenmerken:

  1. het samengaan tot één geheel van meerdere gebouwen in een groene, parkachtige, autoloze omgeving.
  2. de combinatie van eenheid (het terrein, de omheining, de identiteit, het doel) en diversiteit (verschillende gebouwen, faculteiten, disciplines).

Het schaaldilemma is opgelost door een goede opeenvolging van schaalniveaus. Elders in Lelystad bestaat er tussen het megablok en het rijtjeshuis nauwelijks een tussenschaal. Hier is sprake van een opeenvolging van schalen:

  • 1 campus
  • 2 scholen
  • 7 schooldelen
  • 13 onderwijsteams en
  • een cultuurgebouw.

Per schooldeel is er een dubbelhoge gemeenschappelijke ruimte in de tuin. Zes min of meer autonome eenheden van 650 leerlingen rond een middenatrium aan een schoolplein: kenbaar en beheersbaar.

Tussen de scholen zitten verbindende vleugels, en, in het geval van het VMBO, een techniekhal. De gevels zijn transparant regelmatig. Elk schooldeel heeft zijn eigen kleurpalet. De twee scholen, VMBO en een HAVO-VWO hebben elk een iets afwijkende gevelafwerking, respectievelijk goud en koperkleurig aluminium.

Om de kleine schaal te organiseren en het negatieve effect van ruim 3500 gestalde fietsen te vermijden, is de fietsenstalling per schooldeel steeds onder de gebouwen aangebracht, toegankelijk, geïntegreerd en herkenbaar. Fietsers en voetgangers zijn consequent gescheiden.

The making of

Groot, niet complex

'Keep it simple' was ons motto in het ontwerpproces. De opgave is daardoor groot en divers, maar niet complex. Het gaat vooral om de bouwstroom van de 7 gebouwen in de vrije omgeving zoveel mogelijk te optimaliseren.

"Met het voorgestelde ontwerp wordt voldaan aan een aantal belangrijke randvoorwaarden. Zo biedt de toekomstige huisvesting een inspirerende en veilige leer- en werkomgeving. En door de verschillende gebouwen onderling te koppelen worden de leeromgevingen als kleinschalig ervaren, maar is er toch een goede doorstroming van leerlingen tussen en naar andere leerroutes mogelijk. De huisvesting is daarnaast toekomstgericht, omdat het duurzaam en flexibel aanpasbaar is en financieel gezond te exploiteren."

Wethouder Ed Rentenaar

Betekenis

De ‘bloem’ houdt stand

Het concept van het prijsvraagontwerp is sterk gebleken. Behalve kleine aanpassingen in de opzet, de positionering in het landschap en de functionele uitwerking is het concept ongewijzigd gebleven. De 'bloem’ met 7 verschillende scholen die elk in principe autonoom kunnen functioneren, spreekt iedereen aan en is een bron van inspiratie bij de uitwerking. Tegenover de diversiteit van de vorm is de uiterlijke expressie regelmatig, transparant en sober gehouden.

Naam

Campus Lelystad

Locatie

Lelystad

Ontwerp

2017 - 2018

Bouwperiode

2019 - 2021

Opdrachtgever

Gemeente Lelystad

Team

Dirk Jan Postel, Eline Degenaar, Karin Goedegebure, Loes Groenendijk, Gerrard Heimans, Patrick Keijzer, Martin van Kessel, Patrick Merrick, Laury Vivas, Saksham Rai, Iris van de Weijde, Rinske Wikkerink, Jaco van Son

BVO

29.718 m²

"Een volk dat leeft,
bouwt aan zijn toekomst."
(Cornelis Lely)