Kraaijvanger

Postbedrijf PostNL heeft zijn intrek genomen in het verbouwde Stationspostgebouw in Den Haag. Naar ontwerp van KCAP en Kraaijvanger Architects is het Rijksmonument gerenoveerd en getransformeerd van postsorteercentrum naar kantoorgebouw. Grootste ingreep is het creëren van vides, waarmee een groot atrium is ontstaan.

Het uit 1939 stammende en 30.000 vierkante meter omvattende Stationspostgebouw wordt gezien als een schoolvoorbeeld van functionalisme. Het gebouw heeft een kenmerkende gevel in lichte baksteen, met afgeronde vormen en ramen van glazen bouwstenen, waarachter hoge maar diepe vloeren schuilgaan. Het is altijd een herkenningspunt geweest voor en binnen Den Haag. KCAP heeft voor projectontwikkelaars LIFE en SENS real estate de architectonische transformatie van het pand gerealiseerd, Kraaijvanger Architects was in opdracht van PostNL verantwoordelijk voor het interieurontwerp. Een belangrijke uitkomst is dat daglichttoetreding aanzienlijk is vergroot door het aanpassen van de gevel en het aanbrengen van vides.

Grote bouwkundige aanpassingen niet mogelijk
Vanwege de monumentenstatus was het niet mogelijk om grote bouwkundige aanpassingen te doen. Extra uitdaging daarbij was om het gebouw zo te renoveren dat de monumentale sfeer werd hersteld. In het restauratieconcept ligt de nadruk daarom op de hoofddraagstuctuur, waarbij de bestaande liggers en kolommen intact zijn gehouden. Dat was ook omdat het Stationspostgebouw een van de eerste voorbeelden ter wereld is van het gebruik van prefab betonnen kolommen. Daarnaast moest het Stationspostgebouw voldoen aan de hoogste duurzaamheidseisen. Het is herontworpen volgens WELL- en BREEAM-richtlijnen, en als eerste Rijksmonument in Nederland gecertificeerd met het hoogst haalbare energielabel A. Een glazen tweede huid aan de binnenzijde van het gebouw zorgt voor een bijna onzichtbare isolatie; hierdoor kan de monumentale gevel intact blijven, terwijl het pand tegelijkertijd toch aan de eisen voldoet. Deze ingreep vermindert het energieverbruik, dient als maatregel tegen geluidsoverlast van het weg- en treinverkeer en wordt ondersteund door verdere energiebesparende maatregelen, melden KCAP en Kraaijvanger Architects. Vrijgekomen materialen worden volgens de principes van de circulaire economie zoveel mogelijk hergebruikt.

Vides
Van oudsher zorgden de ramen van glazen bouwstenen, in combinatie met daklichten, voor de lichtinval in het pand. Voor een moderne kantooromgeving bleek dit door de diepte van de vloeren echter niet voldoende. Daarom heeft KCAP vides aangebracht, om zo tot op de onderste verdiepingen meer daglicht te brengen. Deze vides verspringen, waardoor er een samenspel ontstaat tussen enkelhoge en dubbelhoge verdiepingen die soms breed zijn en soms juist smal. Het resultaat is een atrium dat het gebouw opent, ervoor zorgt dat mensen ‘zien en gezien worden’ en aldus het levendige hart van het nieuwe kantoor vormt. Ook wordt hier de grootsheid van de machines die ooit de ruimte domineerden voelbaar, stellen de twee bureaus. Irma van Oort, partner bij KCAP: “Het atrium, omringd door cascadevormige vloeren en doorkruist door bruggen en trappen, laat zich lezen als een metafoor voor de transportbanden en sorteermachines waarmee de poststukken vroeger direct uit het station werden aangevoerd.” De informele routes helpen daarbij om mensen te laten samenkomen, maar ook om de ruimte via verschillende wegen te ontdekken, en bevorderen zo een aangename, spontane sfeer, aldus KCAP en Kraaijvanger.

Flexibele opzet
Op de begane grond bevindt zich het ‘community centre’ met de ontvangst, gezamenlijke ruimtes, een café, ontmoetingszones en werkplekken. De etages daarboven kennen een flexibele opzet, die het mogelijk maakt een verscheidenheid aan werkplekconcepten aan te bieden en in te richten naar de wensen van verschillende gebruikers. Efficiënte plattegronden en innovatieve technische voorzieningen maken het gebouw ook aanpasbaar voor de toekomst. Het interieurontwerp van Kraaijvanger is afgestemd op de wens van PostNL om een nieuwe manier van werken, waarin samenwerking, flexibel gebruik en het welzijn van de medewerkers centraal staan. “Het monumentale gebouw kent een bijzondere ruimtelijke opzet en sfeer: de gevel van glazen bouwstenen, de diepe vloervelden en de krachtige constructie-elementen. Die zijn, samen met de gedurfde ingreep van KCAP om de betonnen vloeren in het midden open te snijden, leidend geweest bij het ‘mappen’ van de verschillende gebieden in het interieur”, zegt Chantal Vos, associate partner bij Kraaijvanger.

Typologie van een huis
Een bijzondere uitdaging was om de daglichttoetreding zoveel mogelijk te behouden en tegelijkertijd de zeer grote verdiepingen op te delen in kleinere, intiemere eenheden. Daarom is de typologie van een huis geprojecteerd op het interieur van PostNL.
“Een huis heeft veelal gedeeltelijk afgebakende ruimtes en een diversiteit aan ruimtegroottes die op verschillende manieren met elkaar verbonden zijn, met verschillende niveaus van privacy. Zo biedt het kantoor inspirerende plekken voor een diversiteit aan activiteiten, voor kleine en grotere groepen. De schakeling van informele en formele, open en besloten gebieden voegt zich naar de nieuwe ruimtelijkheid van het gebouw”, aldus de bureaus.

Lees hier het volledige artikel van Architectenweb